ภาวะวิกฤตวัยกลางคน (Midlife Crisis)
คืออะไร
และ
แนวทางการดูแลตนเองอย่างเหมาะสม
เพื่อให้ "วิกฤต" ที่เกิดขึ้น
กลายเป็น "โอกาสที่ดี" ในก้าวต่อไปของชีวิต
รายละเอียดดังนี้
-----------------------------------------
ภาวะวิกฤตวัยกลางคน(Midlife Crisis)
#คืออะไร
1. มักเกิดขึ้นในช่วงอายุ 40-60 ปี
ขึ้นอยู่กับปัจจัยส่วนบุคคลและบริบททางสังคม
(บางคนอาจเป็นเร็วตั้งแต่วัย 35 ปี)
2. เกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัยที่เกี่ยวข้อง
กับการเปลี่ยนแปลงในชีวิต
เช่น
การเปลี่ยนแปลงของร่างกาย จิตใจ และ สังคม
ซึ่งทำให้เกิดคำถามเกี่ยวกับชีวิต
และความหมายของตัวตน
3. ซึ่งอาจส่งผลให้เกิด
ความรู้สึกไม่พึงพอใจตนเอง หรือ ชีวิต
มีความวิตกกังวล เศร้า
หรือ ต้องการเปลี่ยนแปลงชีวิตครั้งใหญ่
-------------------------------
#ทฤษฏีพัฒนาการจิตสังคมของ Erik Erikson
ซึ่งตามทฤษฎีพัฒนาการทางจิตสังคม
ของ Erik Erikson
ช่วงวัย 40–60 ปี จัดอยู่ในระยะที่ 7
คือ Generativity VS. Stagnation
(อายุ 40-65 ปี)
Generativity
คือ การสร้างสรรค์และเอื้อเฟื้อต่อคนรุ่นต่อไป
VS.
Stagnation
คือ การหยุดนิ่งและหมกมุ่นกับตนเอง
1. ความหมายของพัฒนาการทางจิตสังคมในระยะนี้
- เป็นช่วงวัยกลางคนที่มุ่งสร้างคุณค่าและประโยชน์แก่ผู้อื่น
- โดยเฉพาะการดูแลและพัฒนาคนรุ่นถัดไป
เช่น การสร้างทายาทในแง่ต่างๆ
- เช่น ในแง่กับการทำงาน การปั้นคนรุ่นใหม่ การสร้าง successor การมีส่วนร่วมสร้างประโยชน์ในชุมชน สังคม การสร้างผลงานที่ส่งต่อได้ การสร้างคนรุ่นใหม่ การเลี้ยงดูลูก หลาน เป็นต้น
- ถ้าสามารถพัฒนาได้ดี
จะเกิดความรู้สึกว่าตนเอง และ ชีวิต
มีคุณค่าและมีความหมาย
2. ลักษณะเมื่อพัฒนาระยะนี้ได้ดี
คือ Generativity การสร้างสรรค์และเอื้อเฟื้อต่อคนรุ่นต่อไป
- มีความรับผิดชอบต่อครอบครัวและสังคม
- ถ่ายทอดความรู้ ประสบการณ์
และคุณค่าชีวิตให้คนรุ่นใหม่
- ภูมิใจในสิ่งที่ตนมีส่วนร่วมสร้าง
- มีเป้าหมายเพื่อผู้อื่น และ สังคมมากกว่าการหมกมุ่นกับตนเอง
3. ลักษณะเมื่อพัฒนาระยะนี้ได้ไม่ดี
คือ Stagnation
- รู้สึกว่าชีวิตไม่มีความหมายหรือติดอยู่กับที่
- หมกมุ่นอยู่กับความต้องการของตัวเองมากเกินไป
- รู้สึกเฉื่อยชา ไม่อยากริเริ่มสิ่งใหม่
- อาจเกิดความเบื่อหน่าย ท้อแท้
หรือ
นำมาสู่ภาวะ Midlife Crisis ภาวะวิกฤตวัยกลางคน
--------------------------------
#ความเชื่อมโยงระหว่าง
"ภาวะ Midlife Crisis วิกฤตวัยกลางคน"
กับ
"ทฤษฎีพัฒนาการจิตสังคมของ Erik Erikson ในระยะที่ 7"
ดังรูปตารางในโพสต์นี้ค่ะ
-----------------------------
#แนวทางการดูแลตนเองแนวทางการรับมือ
เมื่อเกิดภาวะ Midlife Crisis
1. ปรับมุมมองใหม่แทนการมองว่าเป็นภาวะ "วิกฤต"
มองเป็น "โอกาสในการทบทวนชีวิต"
เพื่อนำมาสู่การเปลี่ยนแปลงที่เหมาะสมกับชีวิต
และ คุณค่าในตนเองมากขึัน
------------------------------
2. ดูแลสุขภาพกายและใจเช่น การทำ 5 อ. อย่างสม่ำเสมอ
- อาหาร กินอาหารที่ดีต่อสุขภาพ
- ออกกำลังกาย หมั่นออกกำลังกายสม่ำเสมอ อย่างน้อย 150 นาที/สัปดาห์
หรือ หมั่นลุกเดิน เคลื่อนไหวบ่อยๆ ระหว่างวัน
- อุจจาระ ขับถ่ายสม่ำเสมอ เพื่อสุขภาพทีดี
- อารมณ์ เช่น การฝึกสติ การดูแลจิตใจ การจัดการความเครียดที่เหมาะสม
การพักผ่อนให้เพียงพอ
- อากาศ พาตนเองได้สูดอากาศบริสุทธิ์ สัมผัสธรรมชาติบ่อยๆ เช่น ชมต้นไม้ เดินเล่นในบรรยากาศธรรมชาติ
การดูแลสุขภาพกาย และ ใจ
อย่างสม่ำเสมอ
เป็นพื้นฐานสำคัญของคุณภาพใจที่ดีในทุกวัน
ซึ่งเป็นตัวช่วยสำคัญในการผ่านช่วงเวลาที่ยากลำบากไปได้อย่างดี
-----------------------------------
3. ตั้งเป้าหมายใหม่ที่เหมาะสมที่สอดคล้องกับคุณค่าของตนเอง และ ชีวิต
หลายครั้งที่เกิดความไม่พึงพอใจในตนเอง และ ชีวิต
มักจากการคาดหวังกับตนเอง และ ชีวิต
ที่มากเกินจริง
หรือ
ไม่สอดคล้องกับคุณค่าความหมาย
ของการมีชีวิตที่แท้จริงของตนเอง
-----------------------------------
4. สร้างความสัมพันธ์ที่ดี กับ ตนเองและ คนรอบข้าง
เช่น การใส่ใจ การรับรู้
การทำความเข้าใจความรู้สึก
ของตนเอง และ คนรอบข้าง
จะช่วยเพิ่มคุณภาพใจ
เพราะใจจะมีสติ มีความอ่อนโยน
และ มีความเมตตา
ซึ่งเป็นใจที่มีพลัง และ มีปัญญา
จะช่วยเพิ่มความเข้าใจต่อตนเอง และ สิ่งต่างๆ
ความเข้าใจเป็นฐานสำคัญในการดูแลที่ดี
การดูแลตนเอง และ ชีวิต ก็เช่นกัน
จำเป็นต้องอาศัยความเข้าใจ
-------------------------------------
5. ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพใจเช่น จิตแพทย์ หรือ นักจิตวิทยา
ถ้ารู้สึกเครียด วิตกกังวล หรือ ซึมเศร้า
การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพใจ
เป็นช่องทางหนึ่งที่สำคัญ
ที่ช่วยเหลือการดูแลจิตใจได้อย่างถูกวิธี
"รวมรายชื่อ โรงพยาบาล และ คลินิกที่มีจิตแพทย์ทั่วประเทศ" ดูรายละเอียดได้ทางลิงค์นี้ค่ะ
https://web.facebook.com/photo.php?fbid=1148532657316818&set=pb.100064802824218.-2207520000&type=3
---------------------------------------
#บทส่งท้ายMidlife Crisis ภาวะวิกฤตวัยกลางคน
จึงไม่ใช่ "จุดจบ"
แต่เป็น "จุดเปลี่ยน" เพื่อชีวิตที่ดีกว่า
สิ่งสำคัญ
คือ "การเท่าทัน"
และ เปิดใจ "ยอมรับ"
เมื่อเกิดภาวะนี้
จะช่วยให้เกิดการรับมือภาวะนี้
ได้อย่างดีงาม และ สร้างสรรค์
บทความโดย ผศ.พญ.ทานตะวัน อวิรุทธ์วรกุล
------------------------------
ท่านใดสนใจรับฟังเสียงบรรยายบทความนี้สามารถติดตามได้ทางลิงค์นี้ค่ะ
https://www.youtube.com/watch?v=3LxykSl8zTE
#เข้าใจธรรมชาติชีวิต
#เข้าใจธรรมชาติจิตใจ
#ยิ่งโตยิ่งสุข
